Hersenobductie en onderzoek

Het uitnemen van de hersenen

Wanneer een donor overlijdt, moet de NHB zo snel mogelijk geïnformeerd te worden. Dit kan dag en nacht. Met de naasten wordt overlegd wanneer de donor opgehaald kan worden. Bij voorkeur gebeurt dit zo spoedig mogelijk. Dan kan het hersenweefsel snel uitgenomen en bewerkt worden om het lang, goed te kunnen bewaren. Hierdoor blijft het goed bruikbaar voor onderzoek. Het uitnemen van de hersenen (obductie) kan tot maximaal twaalf uur na overlijden plaatsvinden. De NHB organiseert en betaalt het vervoer om de donor op te halen en de dag na de hersendonatie weer terug te brengen.

De gehele hersenen worden uitgenomen. Ze worden vervolgens in verschillende, kleinere gebieden verdeeld. Al deze gebieden worden bewaard. De NHB doet hier zelf geen onderzoek mee, maar stelt het beschikbaar voor onderzoekers van over de hele wereld. De onderzoekers die weefsel bij de NHB aanvragen, geven daarbij aan welke specifieke gebieden zij voor hun onderzoek willen bekijken (zie meer informatie in onderstaande alinea: Wetenschappelijk onderzoek wereldwijd).

 

Pathologisch verslag

Na de hersendonatie wordt het hersenweefsel uitgebreid bekeken door een neuropatholoog. Deze schrijft een verslag over wat er met de microscoop in het weefsel te zien is. Dit verslag is primair bestemd voor de onderzoekers die verder onderzoek met het weefsel gaan doen. Het is daarom geschreven in wetenschappelijke taal en het is na ongeveer anderhalf jaar gereed. Als de donor hier bij registratie toestemming voor heeft gegeven, worden de bevindingen ook gedeeld met de nabestaanden.

Bij sommige ziektebeelden is het mogelijk dat dit pathologische verslag niet veel bevindingen beschrijft. Dit kan dan komen doordat de eventuele veranderingen niet via de microscoop zichtbaar zijn, maar zich op een kleiner, moleculair niveau bevinden. Het weefsel kan dan ook nog steeds goed gebruikt worden voor onderzoek naar ME/CVS. Onderzoekers bekijken het weefsel namelijk vaak niet alleen onder te microscoop, maar gebruiken in hun experimenten ook andere, uitgebreidere technieken. 

 

Wetenschappelijk onderzoek wereldwijd

Het weefsel van donoren met ME/CVS zal beschikbaar gemaakt worden voor onderzoekers wereldwijd. De NHB voert zelf geen wetenschappelijk onderzoek uit, maar is enkel de instelling die ervoor zorgt dat het gedoneerde hersenweefsel bij onderzoekers terecht komt. 

Deze onderzoekers dienen bij de NHB een aanvraag in om weefsel te verkrijgen. De aanvraag wordt beoordeeld door een wetenschappelijke commissie. Zij beoordelen de kwaliteit van de aanvraag en zullen het weefsel uitgeven aan biomedische onderzoeksprojecten waarbij de moleculaire en cellulaire veranderingen bij ME/CVS bestudeerd worden.  

Als de aanvraag wordt goedgekeurd en het gevraagde weefsel beschikbaar is, zal de onderzoeker het aangevraagde weefsel ontvangen.

Het weefsel wordt geanonimiseerd uitgegeven. Dit houdt in dat de onderzoeker geen informatie ontvangt waarmee de identiteit van de donor achterhaald kan worden. Dit betekent ook dat nabestaanden geen bericht ontvangen over het specifieke onderzoeksproject waar het weefsel van hun naaste aan is uitgegeven. 

 

ME/CVS onderzoek binnen de Universiteit van Amsterdam

Er is al één onderzoek bekend dat gebruik zal maken van het gedoneerde weefsel. Dit is een onderzoek binnen de Universiteit van Amsterdam (UvA). Bij dit onderzoek gaat er gekeken worden naar de stressrespons, immuniteit en energiemetabolisme. Dat zijn systemen die van belang zijn voor het functioneren van de hersenen en die in verband worden gebracht met ME/CVS. Door deze systemen te onderzoeken, willen de onderzoekers de vraag beantwoorden of in de hersenen van patiënten met ME/CVS inflammatoire veranderingen (ontstekingen) zijn. 

 

Resultaten van onderzoek

Onderzoek naar ME/CVS met behulp van gedoneerd hersenweefsel staat nog maar in de kinderschoenen. Dat is zo, omdat dit gedoneerde hersenweefsel tot op heden nauwelijks beschikbaar is. Door meer donoren met ME/CVS te registreren, hopen wij bij te kunnen dragen aan meer onderzoek. 
Wanneer er bijzondere ontdekkingen worden gedaan door onderzoekers met behulp van weefsel gedoneerd aan NHB, delen wij dit graag op onze website en sociale media.